Tra Từ Điển Đạo Phật

Khi lý luận thì phải có sự tranh cãi, tranh chấp; kẻ hay lý luận hơn thua là kẻ nuôi tự ngã vĩ đại. Muốn diệt ngã, xả tâm thì hằng ngày phải sống với tâm không lý luận. Lý luận có ảnh hưởng cho sự tu tập là bất động tâm.

Sống một mình mà tâm hay lý luận, điều này điều khác, tự lý luận một mình thì sống không đúng giới hạnh độc trú, tu không có kết quả được. Sống với tâm không lý luận là sống vô ngã, là sống với tâm không động chuyển, là sống với tâm không chấn động, là sống bất động tâm, là sống với tâm hồn thanh thản, an lạc và vô sự, là một phương pháp giữ gìn tâm không phóng dật.

Lý luận có hai cách:

1/ Lý luận với người khác,

2/ Tự lý luận với mình.

1/ Tự lí luận thấy mình hơn người.

2/ Tự lí luận thấy mình bằng người.

3/ Tự lí luận thấy mình thua người.

Người hay lí luận là người mang đầy bản ngã. Thấy mình hơn người là người ngu si; người thấy mình bằng người cũng là người ngu si; người thấy mình thua người lại chính là người ngu si nhất. Tại sao vậy? Bởi đó là tâm đang bị ba kiêu mạn.

Người sống với tâm không lí luận là người không thấy mình hơn người, không thấy mình bằng người, không thấy mình thua người. Cho nên sống với tâm không lý luận là sống vô ngã, là tâm không động chuyển, là tâm không chấn động.

Đó là sống bất động tâm, sống với tâm hồn thanh thản, an lạc và vô sự. “Ta phải sống với tâm không lí luận” là câu pháp hướng tâm, là câu đại thần chú, câu đại minh chú, v.v…